Wisselen van huis. Voor behoorlijk wat ouders en kinderen is dit een (letterlijk) beladen moment, ik krijg er veel vragen over in mijn praktijk.  Kinderen vinden het bijvoorbeeld irritant dat ze zo veel moeten meezeulen en [met een zucht…] dat ze elke keer wel iets vergeten. “En dan moet ik helemaal terug fietsen!” Ouders vragen zich bijvoorbeeld af of hun kind het wel aankan, het steeds opnieuw aanpassen aan de huishoudens. “Want mijn ex-partner doet het opvoeden zó anders!”

Ik hoorde laatst in een podcast iemand zeggen: “Het is wat het is. En het wordt wat het wordt.” De nieuwe situatie na de scheiding is zoals die is. Hoe het wordt, daar heb je zelf heel veel invloed op. Met een paar eenvoudige aanpassingen maak je het wisselmoment voor je kind (en jezelf!) een stuk makkelijker.

Een notitie aan de zijlijn: de meeste kinderen zijn behoorlijk flexibel. Misschien herinner je je nog je eigen kampeervakanties met je ouders – lang, lang geleden. Drie weken uit een koffer leven? Geen probleem. Een totaal ander dieet dan Hollands brood met kaas? Prima. De andere campingkinderen niet kunnen verstaan? Maakt niet uit. Andere leefomgeving met andere regels? Gaaf! Nouja… ik geef toe, dit is misschien iets té rooskleurig geformuleerd. Maar al met al zijn kinderen flexibele wezens. En hoe ouder je wordt, hoe minder rek en vering. Helaas.

Fexibiliteit, oké, maar dit wil niet zeggen dat een huiswissel makkelijk is voor kinderen. Elke huiswissel vraagt om extra aanpassing, flexibiliteit en veerkracht van een kind, en dus energie. En met name die wissels die gepaard gaan met ruzie of spanning tussen beide ouders. Alle kinderen hebben voldoende tijd en aandacht nodig om goed te kunnen landen. De wissel is een feit. Belangrijk is hoe JIJ de wissel opvangt. Tijd, ruimte, aandacht en voorspelbaarheid spelen hierbij de hoofdrol.

Tip 1. Tijdstip

Zorg ervoor dat je wisselt op een relatief rustig moment in huis. Dus beter niet om 7.25 uur ’s ochtends als het hele huis in rep en roer is om op tijd op school en werk te komen. Kies liever een moment waarop jij vrij bent van allerhande taken en jij jouw volle aandacht aan je kind kunt geven. Wisselen vlak voor bedtijd adviseer ik ook niet: het kind móet al iets, namelijk slapen, in plaats van dat het eerst op eigen tempo kan wennen aan de wissel. Hoeveel tijd een kind precies nodig heeft om te landen verschilt per kind: waar het ene kind al snel went en zijn gang gaat, blijft het andere kind langer keutelen en draaien. Trek er liever teveel tijd voor uit dan te weinig.

Tip 2. Ruimte voor… 

Verhalen, emoties, bewegingen. Geef je kind letterlijk en figuurlijk de ruimte. Weet je nog die term Grote Oren? Neem een open luisterhouding aan en zonder oordelen. Wat merk of zie je bij je kind? Wil het je iets vertellen? Iets leuks? Iets niet zo leuks? Stel open vragen zoals “hoe was het….” of “vertel eens…” Natuurlijk zal de week bij de andere ouder ook (wel eens) ter sprake komen. Het is voor een kind fijn als alle onderwerpen, dus ook papa of mama, besproken mogen en kunnen worden. Belangrijk is dat je in zulke gesprekken van je kind geen spion maakt.

Tip 3. Aandacht

Wees aanwezig en stem af op je kind. De wissel is een uitgelezen moment voor de Eén-op-één Tijd uit New Beginnings. Maak 10 minuten vrij om écht met je kind te zijn en -heel belangrijk- volg dan de leiding van je kind. Kinderen vinden dit heerlijk! Bij jongere kinderen haak je aan in hun spel, bij oudere kinderen kijk je vanaf iets meer afstand mee (pubers willen doorgaans niet “gevolgd” worden). Toon je warm betrokken, en even geen aandacht voor taken, huiswerk, regels, en dat soort zaken.

Tip 4. Voorspelbaarheid

Veel kinderen, en zeker de kleintjes, hebben baat bij een gestructureerde wissel. Maak er een ritueel van. Wat voor dingen komen dan in dit ritueel? Denk aan de kleinere en grotere dingen zoals het lijfelijk contact maken met een kus/knuffel, het opruimen van de tas, een kop thee drinken, kletsen, spelen, de komende week doornemen, je huisregels kort herhalen, etc. Door elke wissel op een standaard manier te doen weten kinderen precies wat ze kunnen verwachten. En dat voelt prettig en veilig. Dit helpt enorm in het wegnemen van spanning. Het had eigenlijk Tip 1 moeten zijn 🙂 .

Tip 5. Stay calm.

Een huiswissel is voor veel ouders zelf ook een spannend moment, bijvoorbeeld vanwege het weerzien van de ex-partner of moeilijke vragen of opmerkingen van je kind. Je herkent het vast, dat je kind dingen zegt of doet die jouw eigen pijn van de scheiding (nog) raken. Of dat je je dingen afvraagt als “Heeft ze hem nou wéér die oude kleren aangetrokken?” of “Heeft mama gister al pasta gemaakt terwijl ze weet dat wij dit altijd op vrijdag eten?” of “Hoe bedoel je, de vriendin van papa was mee naar Drievliet?…” Blijf kalm. Tel tot tien en beeld je in dat je jouw emotie in een doos stopt en wegzet. Probeer de focus van het gesprek met je kind te verleggen en deel op een later moment je gedachten/emoties met een andere volwassene. Zo houd je jouw kind in elk geval hier buiten. Dat is ontzettend knap van jou en heel fijn voor je kind!